Komende nacht is het 70 jaar geleden dat de dijken in Zeeland braken. Wat waren de gevolgen van deze weersomstandigheden op Vlieland? Omdat de ligging van de Waddeneilanden anders zijn dan Zeeland heeft deze stom ook een andere uitwerking op Vlieland gehad. Desalniettemin had de noordwesterstorm in combinatie met springtij in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 grote gevolgen voor de Vlielandse bevolking. Het gebied dat nu het Havenplein wordt genoemd stond onder water en dat gold ook voor de woningen die aan het plein liggen. De voorkant van de woningen werd beschermd door de gemetselde muur die er nu ook nog staat opgehoogd met zandzakken, maar het water kwam achterlangs via de Lutinelaan de woningen binnen.

Foto's hoogwater Vlieland (niet 1953)

Het dorp bleef ternauwernood droog. De coupure aan het begin van de Dorpsstraat was gesloten en het hoge water bereikte precies het hoogste punt van de dijk. Let wel in 1953 was de dijk niet hoger dan wat nu het laagste gedeelte van de dijk is waar nu het fietspad overheen loopt. Het Nationaal Deltaplan dat na de watersnoodramp werd uitgerold voorzag in de verhoging van de Waddendijk tot de huidige hoogte. Doordat het in de beruchte nacht Noordwesten wind was, stond de golfslag niet rechtstreeks op de Waddendijk, waardoor het dorp achter de dijk droog bleef.

Dat de storm ook grote invloed had op de scheepvaart ondervonden de eilanders toen op 2 februari 1953 het Zweedse vrachtschip “Virgo” vastliep op de Vliehors. De foto’s van de stranding zijn zelfs vandaag nog indrukwekkend en spreken tot de verbeelding en vonden hun weg naar de nationale pers.

Het leven op Vlieland is verbonden met de zee en haar getijden. Door het aanleggen van dijken en het vastleggen van de duinen wordt het dorp goed beschermd tegen deze indrukwekkende natuurkracht van eb en vloed.

Wanneer er een hoge waterstand wordt verwacht op Vlieland dan worden er meerdere acties ondernomen. De ondernemers en bewoners aan de Havenweg plaatsen schotten en zandzakken voor hun deur en in extremere gevallen gaat ook de coupure aan het begin van de Dorpsstraat omhoog. De coupure is een waterkerend betonnen luik dat de dijkring rondom het dorp afsluit en de bewoners beschermt tegen het hoge water.

Storm is niet de enige bron van hoogwater op Vlieland. Twee tot drie dagen na volle maan treedt er in Nederland springtij op. Hierdoor is de waterstand hoger dan gemiddeld en in combinatie met harde noordwestenwind is er een grotere kans dat het Havenplein en het Oosterse veld onder water komen te staan, maar ook de jachthaven is dan tijdelijk niet bereikbaar. Den noordwestenwind zorgt ervoor dat het water uit de Noordzee het Wad op wordt gestuurd tussen de eilanden door en dit in combinatie met springtij veroorzaakt een extra hoge waterstand.

Wanneer de verwachting is dat de waterstand 2.50 meter boven NAP zal stijgen, dan sluit Rijkswaterstaat de coupure in het Dorp. Rijkswaterstaat zorgt ook voor afzettingen, verlichting en waarschuwt de bewoners en ondernemers die buitendijks wonen. Ook worden er vóórdat de Havenweg onder water staat, zandzakken naar het dorp gebracht. Deze worden beveiligd weggezet. Bij een verwachte waterstand hoger dan NAP 3.00 m wordt de coupure bij de jachthaven (Rijkswaterstaat kantoor) gesloten. Deze coupure wordt gesloten middels de balken die nabij de coupure (op het terrein van Rijkswaterstraat) aanwezig zijn.

De winkel Coupure is wellicht bekend, nu ook het verhaal van de werking van de coupure voor deze winkel.

Bronvermelding
Oude foto's Dirk Bruin
Krantenbericht Delpher
Foto Coupure Rijkswaterstaat